หน่วยเศรษฐกิจ คือ บุคคลหรือองค์กร ที่เป็นผู้ประกอบการ หรือเป็นผู้ประกอบกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจ โดยเราสามารถแบ่งหน่วยเศรษฐกิจออกได้เป็น 3 กลุ่มใหญ่ ๆ ดังนี้
1. หน่วยครัวเรือน
หน่วยครัวเรือน คือ หน่วยเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจากการที่ คนหนึ่งคนขึ้นไป ได้ทำการตัดสินใจ ที่จะดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจอย่างใดอย่างหนึ่ง เพื่อสร้างประโยชน์ให้เกิดขึ้นกับตนเองหรือกลุ่มของตนเองมากที่สุด ซึ่งหน่วยครัวเรือนนั้นประกอบไปด้วย
- ผู้ผลิต คือ ผู้ที่มีและใช้ปัจจัยการผลิตที่มีอยู่ มาผลิตสินค้าและบริการ เพื่อให้ได้รับประโยชน์หรือค่าตอบแทนในรูปของ กำไร ดอกเบี้ย ค่าจ้าง ค่าเช่า และอื่น ๆ โดยมีจุดมุ่งหมายจากการผลิตสินค้าและบริการ คือ ให้ได้รับรายได้สุทธิสูงสุด
- ผู้บริโภค คือ ผู้ที่ใช้ประโยชน์จากสินค้าและบริการที่ผู้ผลิตได้ผลิตขึ้นมา เพื่อตอบสนองความต้องการของตนเอง โดยคาดหวังให้เกิดความพึงพอใจสูงสุดแก่ตนเอง
*** ในหน่วยครัวเรือนทั้งที่เป็นผู้ผลิตและผู้บริโภคนั้น อาจมีสถานภาพเป็นทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภคไปพร้อม ๆ กัน แต่ที่มาของรายได้ที่มานำใช้ในการบริโภคนั้น อาจแตกต่างกันไปตามกิจกรรมทางเศรษฐกิจ
2. หน่วยธุรกิจ
หน่วยธุรกิจ คือ บุคคลหรือองค์กร ที่เป็นผู้นำเอาปัจจัยการผลิตต่าง ๆ มาผลิตเป็นสินค้าและบริการ เพื่อนำเอาไปเสนอขายให้แก่ผู้บริโภค โดยมีวัตถุประสงค์ คือ เพื่อทำให้เกิดกำไรหรือรายได้สุทธิสูงสุด
หน่วยธุรกิจนั้น อาจเป็นทั้งผู้ผลิตและผู้ขายไปพร้อม ๆ กัน หรืออาจจะไม่ได้เป็นผู้ผลิต แต่เป็นผู้ขายเพียงอย่างเดียวก็ได้ โดยหน่วยธุรกิจนั้น สามารถแบ่งออกเป็น 5 กลุ่มใหญ่ ๆ ได้ดังนี้
- ธุรกิจที่มีเจ้าของคนเดียว
- ห้างหุ้นส่วน
- บริษัท
- สหกรณ์
- รัฐวิสาหกิจ
3. หน่วยรัฐบาล
หน่วยรัฐบาล คือ หน่วยงานของรัฐที่จัดตั้งขึ้นเพื่อดำเนินกิจกรรมบางอย่างในกิจกรรมทางเศรษฐกิจ โดยหลัก ๆ คือ เรื่องของการเชื่อมความสัมพันธ์กับหน่วยอื่น ๆ ในระบบเศรษฐกิจ โดยหน่วยรัฐบาลจะมีบทบาทมากหรือน้อยนั้น ขึ้นอยู่กับระบบเศรษฐกิจของรัฐนั้น ๆ
แต่ไม่ว่าจะเป็นระบบเศรษฐกิจแบบใด รัฐก็มักจะมีบทบาทในเรื่องที่ค่อนข้างสำคัญที่เป็นปัจจัยพื้นฐานในการพัฒนา ซึ่งพอจะระบุได้ดังนี้
- อำนวยความสะดวกปัจจัยพื้นฐาน อาทิ ระบบสาธารณูปโภคต่าง ๆ ได้แก่ ไฟฟ้า ประปา โทรศัพท์ ถนน ระบบขนส่ง เป็นต้น
- จัดหารายได้จากการเก็บภาษีหรืออื่น ๆ เพื่อไว้ใช้จ่ายในการบริการจัดการและพัฒนา
- บริหารจัดการทรัพยากรในประเทศให้เกิดประสิทธิภาพมากที่สุด
- อื่น ๆ ที่มีความเกี่ยวข้อง
แบบฝึกหัด เรื่อง หน่วยเศรษฐกิจ
- จงบอกนิยามของหน่วยเศรษฐกิจ
- กลุ่มของหน่วยเศรษฐกิจมีกี่กลุ่ม อะไรบ้าง
- หน่วยครัวเรือนมีลักษณะเป็นอย่างไร จงอธิบาย
- หน่วยธุรกิจที่ดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจในระบบเศรษฐกิจ แบ่งออกได้เป็นกลุ่ม อะไรบ้าง
- หน่วยรัฐบาลมีบทบาทหรือหน้าอะไรบ้างในระบบเศรษฐกิจ
ข้อสอบ เรื่อง หน่วยเศรษฐกิจ
- ข้อใดต่อไปนี้ คือ นิยามของหน่วยเศรษฐกิจ
ก. บุคคลหรือองค์กร ที่ประกอบกิจกรรมทางเศรษฐกิจ
ข. บุคลากรของประเทศที่ดำเนินธุรกิจการค้าระหว่างประเทศ
ค. บริษัทและห้างร้านที่ประกอบธุรกิจให้เช่าพื้นที่ค้าขาย
ง. ไม่มีข้อใดถูกต้อง - ข้อไม่ใช่หน่วยเศรษฐกิจ
ก. หน่วยครัวเรือน
ข. หน่วยธุรกิจ
ค. หน่วยรัฐบาล
ง. เป็นหน่วยธุรกิจทุกข้อ - หน่วยเศรษฐกิจข้อใดทำหน้าที่ในการเชื่อมความสัมพันธ์ขององค์กรต่าง ๆ ในระบบเศรษฐกิจ
ก. หน่วยรัฐบาล
ข. กรรมการบริษัท
ค. ผู้บริการหน่วยงาน
ง. ถูกทุกข้อ - ข้อใดต่อไปนี้ไม่ใช่หน่วยธุรกิจ
ก. บริษัท
ข. ห้างหุ้นส่วน
ค. รัฐวิสาหกิจ
ง. เป็นหน่วยธุรกิจทุกข้อ - ข้อใดเป็นหน้าที่ของหน่วยรัฐบาล
ก. แข่งขันทางธุรกิจกับเอกชน
ข. เชื่อมความสัมพันธ์กับหน่วยธุรกิจอื่นๆ
ค. เรียกคืนทรัพยากรทั้งหมดกลับมาเป็นของรัฐ
ง. ไม่มีคำตอบที่ถูกต้อง
เฉลยข้อสอบ
1) ง. 2) ง. 3) ก. 4) ง. 5) ข.